Este curso realizamos un traballo colaborativo participando todos os nenos e nenas da escola para conmemorar as nosas letras.
Deseñamos tres pandeiretas, cada unha delas adicada as cantareiras protagonista destas Letras Galegas 2025.
Os cursos de Educación Infantil, encargáronse da decoración da “pel” das pandeiretas e Educación Primaria das “ferreñas”. En cada ferreña, atoparedes información das homenaxeadas que, tan só xirando, poderedes ler.
Ademais, das casas das pandereteitas que a musicóloga Dorothy foi visitando para realizar a súa recollida que culminou no CANCIONEIRO POPULAR GALEGO.
Todo isto en colaboración co equipo de dinamización da Biblioteca Escolar, que aportou a bibiografía precisa para localizar toda a información da que xa podedes desfrutar no vestíbulo do Seis!
Na nosa escola xa estamos a argallar, un curso máis, a celebración do Día das Letras Galegas.
Como ben sabedes, este ano contamos por pimeira vez cos nosos preogoeiros e pregoeiras, 10 nenos e nenas de 5º de Infantil ata 6º de Primaria que se encargan de pasar polas aulas dando o pregón sobre os acontecementos e conmemoracións máis importantes da nosa escola, promovendo así a nosa cultura e tradicións.
Por iso que, que mellor ca eles e elas sexan os que vos expliquen en que consiste este día!
Velaquí o seu pregón:
O
17 de maio celébrase o día das letras galegas, este ano por primeira vez
adicado a dar voz a tradición oral.
As
homenaxeadas: Rosa e Adolfina Casás, eva castiñeira e as pandeireteiras de mens,
exerceron de transmisoras, informantes, coidadoras da lingua e da tradición
oral que foi pasando de xeración en xeración. Fixérono a través dos seus
cantos, Da súa música, bailes, contos, refráns ou celebracións populares.
Grazas
a musicóloga suíza Dorothé Schubarth todo isto non quedou no olvido, quen se
encargou de facer a recollida acudindo aos pobos e as casas destas mulleres e
que rematou no “cancioneiro popular galego”.
Queremos
deixarvos como reflexión final que se nós non mantemos vivo este tesouro que
nos chega dos nosos maiores, non medraremos como pobo, perdendo así a nosa
identidade.
Xa falta pouco para a chegada do mes de maio e con el... a nosa propia celebración na escola en colaboración cos nenos e nenas e as súas familias!
Coma ben sabedes, a festa dos Maios é unha festividade estreitamente relacionada coa agricultura e a celebración do espertar da vida vexetal, do poder rexenerador da natureza que coincide coa chegada da Primavera, do bo tempo, dos días máis longos e co comezo do ano agrícola. É posible que este tipo de celebración naceran co fin de festexar e de dar grazas á natureza pola súa xenerosidade e polo don da fertilidade e, ó mesmo tempo, servir de medio para garantir e propicia-los dons da fecunda Nai Terra.
Ademais de facer o noso propio Maio, cantaremos as coplas, bailaremos ao redor do Maio e aproveitaremos a ocasión para investigar e investigar!
Velaquí o pregón dos nosos pregoeiros e pregoeiras:
Cando
chega a primavera celébrase por toda Galicia a festa dos Maios, para despedir o
inverno e festexar a aparición dos primeiros froitos e flores.
Ese
día fanse Os Maios, que son construcións feitas con ramas, flores, froitos… e cántanse
coplas, golpeando uns paus para marcar o ritmo. Todo maio precisa levar
fiúncho, margaridas, ovos baleiros e laranxas, ademais de todos os elementos
vexetais que lle queiran engadir.
Na
nosa escola celebramos os Maios o día 5 e 6 de maio. Recordade traer as vosas
flores!
Por que no mes de maio é tradicional poñer xestas nas casas e nos coches?
Cando chega o mes de maio a xesta aparece nas portas das casas, carros, leiras, embarcacións, fiestras e actualmente nos coches. É un costume especialmente arraigado nas Rías Baixas e Norte de Portugal inda que se recolle por toda a provincia de Pontevedra e zonas concretas na provincia da Coruña.
Din que hai que cortar a galla e poñerlla ao coche antes da medianoite do 1 de maio para protexerse contra o "mal de ollo", para que non poida entrar o maio, nin collan o meigallo.
Segundo Rafael Quintiá, trátase dunha festa que celebra o esplendor da primavera: os días medran e o tempo é máis benigno. É unha celebración asociada á rexeneración da natureza, ligada co ciclo agrario. Críase que había que collelo antes de que saíra o sol e que protexe a bonanza das colleitas. Dicíase tamén que quen non o poñía pasaba o ano amaiado, apampado, molido.
Está ligada, por suposto, aos maios: "Había moitas variantes de maios: maios vivintes, con rapaces e homes que ían contando e pedindo lambonadas polas casas; rapaces ofrecéndolle ramos a outros veciños, hai moitas variedades".
Na Illa de Ons tiñan outro ritual e é que se durante un tempo non conseguían pescar, acudían de noite ádorna para mallar nela sen parar, e facíano cunhas ramas de xesta, proferindo multitude de insultos para rachar o meigallo
Tamén Vicente Risco recolleu unha tradición en Entrimo onde os mozos, como mostra de galantería, puñan nas casas das mozas da aldea unha pola de Oliveira á que lle chamaban ramo.
Na zona de Laza, os mozos cortaban unha árbore, a máis grande que podían, e plantábana no medio da praza, adornándoa con faroliños. A esta árbore chamábana maio.
A xesta é tamén a flor dos namorados. Antes, os mozos entregábanllas ás raparigas que pretendían; se esta a aceptaba, daba a entender que tamén o aceptaba como pretendente. E segundo a tradición recollida por Ramón Cabanillas, aquelas mozas casadeiras que peregrinaban á Franqueira que acertaban a anudar unha poliña de xesta dándolle voltas só cun dedo, casaban nun ano
Ligado ao 1 de maio, había outros ritos como os de alumear o pan e que consistía en que na noite previa ao 1 de maio, os vecinos e veciñas percorrían con fachos as leiras para protexer as sementes de calquer mal.